poniedziałek, 10 listopada 2008

Cmentarz w Damnicy


Jadąc pociągiem, pomiędzy Słupskiem a Lęborkiem mijamy miejscowość Damnica.
Poprzez okna niezwykle dobrze widoczny jest cmentarz. Można by rzec “nic niezwykłego”, gdyby nie to iż wraz przy nowym cmentarzu widoczny jest ten stary. Poniemiecki. Jak na warunki “terenów odzyskanych” jest on niezwykle dobrze zachowany. Nawet z pociągu widoczne są żeliwne krzyże. Nagrobki nie oparły się czasowi i dewastacji. Wielu brakuje. Ale i tak to jeden z lepiej zachowanych cmentarzy tamtych czasów.
Znalazłem trochę czasu z Elunią aby wysiąść z pociągu i przejść z aparatem poprzez nekropolię. Niewielka część tego spacerku znajduje się w galerii. Wszystkich zaś zapraszam do poświecenia kilku minut aby zobaczyć na własne oczy.





Z dawnych dziejów 
Z historycznego punktu Damnica to wioska ulicówka. Pierwsze wzmianki pochodzą z roku 1407(Pribe und Woldach Kuseke nazwali Damnicę "luterańską").
W roku 1469 pomorski książę Erich oddał wiele wsi, wśród których była też Damnica, braciom Klausowi i Lorencowi von Stojentin. Od 1485 do 1585 r. Damnica była w posiadaniu Schwave.
Od lat 20-tych XVII wieku ziemie były własnością Daniela Hebrona syna Aleksandro Hepburn hrabiego Bothwel.
Wieś była własnością rodziny Hebron do 1717.Wtedy to na cześć zmarłego właściciela wieś nazwano Hepburndamnitz czyli Hebrondamnitz.
W XVIII w. dobra przeszły na Johana i Zygfryda von Haisky i ich córki Hanrietty Dorothey, która wstąpiła w związek małżeński ze starostą Friedrichem Bogislawem von Puttkamer. Do końca XVIII w. Hebrondamnitz była w posiadaniu Puttkamerów. W 1784r. w dobra wsi wchodziły: folwark, młyn wodny, 6 dużych gospodarstw, 4 mniejsze i kuźnia. W 1835r. kupił ją, za 12 tys. talarów pułkownik Heinrich Karl Philip von Damnitz. Ostatnimi posiadaczami wsi byli: 1884r.-Richard von Blankensee, 1910r. baron Karl von Gamp, 1924r. baronowa Klara von Gamp-Massaunen, 1938r. Armster Gamp.
Damnica została zajęta przez Rosjan w roku 1945. Po kilku miesiącach została oddana Polakom. Całą społeczność niemiecką wysiedlono.
Wieś po wojnie nazwano Damnica.


Cmentarz poniemiecki położony jest w pobliżu torów kolejowych. Jest to jeden z najlepiej zachowanych cmentarzy w powiecie słupskim. Do dnia dzisiejszego zachowało się ponad 60 oznaczonych grobów: 48 żeliwnych krzyży, 3 kamienne, 2 drewniane, 2 pomniki, 7 tablic żeliwnych oraz 2 żeliwne parkany. Na kilku żeliwnych krzyżach jako data pochówku widnieje 1899 rok. Cmentarz użytkowany jest do dziś.
http://www.powiatslupsk.info/damnicawies.htm

Lista grobów z cmentarza Hebrondamnitz - Wydawane kwietnia 1996 
Uwaga: Inne istniejące groby (bez kamieni lub krzyża) nie mogły być wymienione. 

Przepraszam za jakość tłumaczenia. Większośc to słowniki elektroniczne. Czasami zbyt dosłowne, lub niedokładne.

  • W pamięci moich dwóch synów, w Fighter Pilot
    Helmut Specht, porucznik w Siłach Powietrznych
    Urodzony w 1919 roku, poległy 1941 w Kanalkueste
    Harry Specht, sierżant Sił Powietrznych
    Urodzony w 1919, poległy 1944
    Reszta tutaj w rodzimej gleby, prawda do śmierci
  • Tutaj spoczywa w Bogu
    Hermione Zilske urodzony 16.03.1849 zmarł 11.11.1905
    Du różnych szybko. W głębokim bólem
    Jeśli nie opuszczony nas
    Tylko jeden w lewo pocieszenia dla biednych serca
  • Gustav Lietzke urodzony 11.11.1817 zmarł 09.10.1889
    Jego żona Louise Lietzke, z domu Kraunzusch urodzona 22.09.1821 zmarła 30.12.1909
  • Tu spoczywa w spokoju z dala od domu mojego męża i dobrego ojca
    Karl Marohn, Hochzehren Westpr.
    urodzony 04.06.1900 zmarł 17.10.1955
    Co robi Bóg, to wola!
    Mamy tutaj nie łamanie Hbr miasta. 13 v 14
    Uwaga: Był mistrzem w serze mlecznych w Hebrondamnitz
  • Henrich Retzlaff urodzony 27.09.1845 zmarł 22.12.1926
    Jego żona Joanna Retzlaff, z domu Miottel urodzona 14.01.1840 zmarła 20.03.1900
  • Altsitzer Heinrich Boehnte urodzony 04.03.1817 zmarł 18.03.1888
    Jego żona Dorothea Boehnte, z domu Mischke urodzona 02.12.1826 zmarła 21.12.1881 (?)
  • Franz Boehnte urodzony 26.09.1851 zmarł 25.01.1890
  • Heinrich Hermann Boehnte urodzony 20.12.1882 zmarł 12.05.1904
  • Johanne Maerz, z domu Birr urodzona 22.06.1847 zmarł 11.09.1909
  • Birr Albert zmarł urodzony 15.12.1868 27.06.1928
  • Adeline Parpat, z domu Birr urodzona13.12.1850 zmarła 14.01.1899
  • Heinrich Birr pracowników urodzony 18.07.1861 zmarł 15.04.1908
  • Wilhelm Birr? ur? zmarł?
  • Karl Birr ur. 15.05.1827 zmarł 09.05.1912
    Jego żona Birr Johanne, z domu Kosbab urodzona 21.05.1825 zmarła 22.11.1887
  • Gottlieb Kosbab urodzony 05.01.1833 zmarł 18.01.1915
  • Walter Kosbab ur.? zmarł?
  • Erna Kosbab urodzony około 1910 zmarł ?
  • Adeline Dollase, z domu Kosbab urodzona 05.09.1855 zmarła 27.08.1916
  • Wilhelmine Kosbab, z domu Kosbab urodzona 10.04.1884 zmarła 08.02.1914
    Żona Gottlieba Kosbab Foerster
  • Albert Dollase urodzony 10.01.1868 zmarł 03.06.1903
  • Paul Franz Wilhelm Dollase urodzony 11.07.1897 zmarł 10.04.1911
  • Frieda Kirk urodzona 03.06.1922 zmarł17.07.1943
    Ich habe dich je und je geliebet, darum habe ich dich zu mir gezogen aus lauter Guete Jerem. 31-3
    (Ukochałem cię odwieczną miłością, dlatego też zachowałem dla ciebie łaskawość. Księga Jeremiasza 31,3)
  • Karl Kirk (rodzice) ur 03.11.1899 zmarł 28.01.1968
    Jego żona Emma Kirk, z domu Gromoll urodzona 01.01.1896 zmarła 13.12.1982
  • Bernhard Garbe urodzony 09.02.1850 zmarł 1906.1906
  • Franz Eilrich urodzony 19.05.1849 zmarł 01.04.1904
  • Henriette Hochfeld urodzona 15.12.1839 zmarła 08.09.1902
  • Bertha Krause z domu Hochfeld urodzona 20.06.1853 zmarła 28.03.1901
  • Berta Krause urodzony 17.06.1884 zmarł 18.04.1912
  • Henriette Mueschke, z domu Krupp urodzona 15.08.1832 zmarła 01.07.1906
    Żona właściciela
  • Heinz Saedler, sierżant urodzony 20.02.1918 zmarł 24.03.1943
  • August Golchert, Deputamier urodzony 22.01.1845 zmarł 23.02.1909
  • Johann Mickley, właściciel urodzony 03.09.1853 zmarł 03.12.1811
    Jego żona (grób podwójny, 1 tablicy brakuje)
  • Johanna Karoline Perlick, z domu Seilz urodzona 24.06.1837 zmarł 24.02.1912
  • Córka weterana Karl Wiedenhoeft urodzona 20.01.1882 zmarł 01.06.1912
  • Luise Schwarz urodzona 22.03.1893 zmarła 04.08.1913
  • Hermann Ruhnow urodzony 25.04.1850 zmarł 10.11.1882
    Jego żona dróżnik Hermann Ruhnow
  • Emilie, z domu Priebe urodzona 03.11.1851 zmarła 02.09.1913
  • August Priebe, robotnik dniówkowy ur. 01.02.1835 zmarł 29.05.1898
  • Jego żona Priebe Karoline, z domu Mueller urodzona 01.12.1836 zmarła 18.08.1924
  • Wilhelm Mueller urodzony 22.08.1830 zmarł 31.03.1906
  • William Priebe urodzony 11.01.1828 zmarł 13.04.1892
  • Robert Priebe urodzony 19.06.1857 zmarł 18.10.1915
  • Joan Priebe, urodzony brat urodzony 11.03.1829 zmarł 10.11.1899
  • Frieda Bertha Franziska Luettke urodzona 21.09.1900 zmarła 18.12.1913
  • Adeline Schardin, z domu Lenke urodzona 26.10.1914 zmarła 18.08.1836
  • Hermann Nitz, mistrz młynarski urodzony 04.12.1841 zmarł 09.01.1904
  • Wilhelm Boelzke, Schafmeister urodzony 25.09.1831 zmarł 18.09.1916
  • Wilhemine Schulz urodzony ......... 1829 zmarł 19.04.1899
  • Franz Baedtke, listonosz urodzony 12.07.1867 zmarł 21.12.1899
  • Henriette Freitag, z domu Gildenmeister g. 05.03.1841 zmarła 01.11.1900
  • Wilhelm Gordtke, Muehlenbauer urodzony 23.07.1813 zmarł 15.11.1899
    Jego żona Mathilde Gordtke, z domu Kuenstler urodzona 19.01.1829 zmarła 17.03.1903
  • Johann Steifenhagen, najemca urodzony 20.11.1835 zmarł 18.04.1899
  • Syn Büdners Robert Radtke
    Georg Radtke urodzony 28.12.1898 zmarł 27.01.1899
  • Franz Wummel, gospodarz urodzony 04.09.1875 zmarł 03.04.1920
  • Rudolpfine Grabów, z domu Pabst urodzona 25.08.1879 zmarła 17.01.1920
  • Heidrun Ludwig urodzony 12.01.1944 zmarł 02.10.1945
  • Marcin (?) Ludwig urodzony 20.04.1891 zmarła 27.12.1953
  • Joanna (Johanna) Ludwig urodzona 15.06.1891 zmarła 03.02.1977
  • Nasza ulubiona Axel Zitzke urodzona 20.10.1944 zmarła 19.04.1945
  • Opiekunka nad dziećmi Erna Backhaus urodzona 21.02.1897 zmarła 10.05.1939
  • Max Tietz urodzony 03.09.1889 zmarł 07.09.1945 (drewniany krzyż)
  • Reinhold Sawallisch urodzony 24.07.1897 zmarł 31.05.1934
  • Karl Groth, Altsitzer urodzony 25.02.1837 zmarł 24.02.1922
  • Anna Schoth, a domu Bolduan urodzona 03.04.1890 zmarła 09.10.1941
    Gospodyni w pałacu
  • Marie Schmate z domu Schreiber urodzona 03.03.1839 zmarła 14.03.1904
    (Schwate, z domu Schneider)?
  • Magdalena Wolff zmarła 06.06.1969?
  • Johanna Greinle, z domu Pest urodzona 09.12.1850 zmarła 25.03.1902
  • Hermann Hoppe urodzony 07.08.1861 zmarł 15.03.1902
  • Johanna Greifenhagen, z domu Groth urodzona 22.08.1833 zmarła 30.09.1901
  • Wilhelm Friedrich Kramp urodzony 15.12.1881 zmarł 01.07.1901
  • Gustav Topel urodzony 04.01.1907 zmarł 20.03.1977
    (żona mieszka w Schwetzkow[Święcichowo])
  • Frieda Höftmann urodzona ? zmarła .......... 1942
    Max Albrecht ojciec urodzony? zmarł?
  • Berta Hingst, Otto Hingst
http://www.stolp.de/tl_files/sthk/landkreis/orte/hebrondamnitz.htm

Po zdjęciach zauważyłem kilka nie wymienionych powyżej nazwisk.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz