środa, 5 sierpnia 2009

Mosty w Słupsku


Pokaż Mosty na Słupii w Słupsku na większej mapie
Most Czołgowy
Najwyżej położonym w nurcie rzeki, jest znajdujący się na terenie słupskiego Parku Kultury i Wypoczynku Most Czołgowy. Jest to stalowy, jednoprzęsłowy, most o konstrukcji kratownicowo-linowej z drewnianym poszyciem trapu. Zbudowany został w 1890 roku jako typowy most kolejowy, w czasie budowy Kolei Doliny Słupi (odcinek Słupsk ÷ Dębnica Kaszubska otwarto 15 sierpnia 1894). Leży on na przedłużeniu nieczynnej dziś linii, kończącej się obecnie na ulicy Słonecznej. W nocy z 7 na 8 marca 1945 roku most ten został, częściowo zniszczony (jak większość słupskich mostów), przez wycofujące się wojska niemieckie - w celu opóźnienia natarcia rosyjskiego. Po II wojnie światowej most został podniesiony i ponownie osadzony w przyczółkach.Dzisiejsza nazwa mostu pochodzi od korzystających z niego w latach powojennych czołgów, które stacjonowały w jednostce wojsk pancernych, znajdującej się w Lasku Południowym. Czołgi tej jednostki, czasami ładowano na platformy kolejowe na znajdującym się nieopodal torze. Most na przestrzeni lat, nazywany był również Mostem Żelaznym lub Saperskim, pełniąc później rolę mostu pieszo-rowerowego. W wrześniu 2000 roku, słupscy radni usankcjonowali ostatecznie, funkcjonująca wcześniej nieoficjalnie nazwę Mostu Czołgowego.







Śluzy łososiowe.
Tuż za Mostem w Parku Kultury i Wypoczynku, zwanym przez przedwojennych mieszkańców wsi przylegających do miasta od południa Mostem Weselnym (zbudowanym w 1876 roku etymologia nazwy - niestety nieznana), będącym dziś kładką pieszo-rowerową o konstrukcji łukowej, znajdują się Śluzy Łososiowe, których miano pozostaje niezmienne od XVII wieku.
  
Wbrew swojej nazwie, wspomniana wyżej budowla hydrotechniczna, właściwie nie jest śluzą, a dziewięcioprzęsłowym jazem o konstrukcji żelbetowej, piętrzącym poziom rzeki o około 2 m. Obecna konstrukcja została zbudowana w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Przez pierwsze trzysta lat była to budowla drewniana, której głównym celem było piętrzenie wody dla Młynówki (młyn i tartak na wyspie) oraz przytrzymania wody w zlewni Słupi w okresie wiosennych roztopów. Przy okazji było to doskonałe miejsce odłowu łososia szlachetnego i troci wędrownej, które corocznie między wrześniem a grudniem udawały się na tarło w górę rzeki Słupi. Sezonowe pozyskiwanie cennych ryb było doskonałym źródłem zarobków słupskich mieszczan i stanowiło o ich wysokim statusie majątkowym w minionych wiekach. W latach późniejszych, odłowy tej ryby były chronione monopolem państwowym. Stąd też nazwa - Śluzy Łososiowe. W 2004 roku, ukończono budowę przepławki dla ryb wędrownych i punktu odłowu tarlaków. Ta ciekawa budowla wodna, jest betonowo-kamiennym kanałem, biegnącym wokół lewego przyczółka jazu na długości 63 metrów. Kanał przepławki jest podzielony na 12 komór, które oddzielają kamienne przegrody, tworzące przesmyki dla ryb płynących pod prąd, zaś spadek dna wynosi 1,9%. Punkt odłowu składa się z dwóch basenów (19,0x3,5 oraz 8,0x3,5 m) dla przetrzymywania odławianych tarlaków oraz budynku kontenerowego, w którym pozyskiwana i zapładniana jest ikra, przeznacza do wychowu materiału zarybieniowego.



Most Zamkowy
Najstarszy słupski most, usytuowany przy trakcie Szczecin ÷ Gdańsk przez wiele stuleci był mostem drewnianym. Kiedy zbudowano w 1913 roku płaski, trójprzęsłowy, betonowy most drogowy nazywany został Mostem Książęcym. Przed II wojną światową, boki jego zdobił miejski herb. Uwagę zwracają dwa filary chronione przez żelbetonowe izbice (konstrukcje w formie ostrosłupa o trójkątnej podstawie), zabezpieczające budowlę przed naporem lodu i kry w okresie zimy i wiosennych roztopów. Most ten podobnie jak inne słupskie mosty został wysadzony w powietrze w nocy z 7 na 8 marca 1945 roku. Niemniej jednak, uległ stosunkowo niewielkim uszkodzeniom i wojska rosyjskie po prowizorycznej naprawie (dziury wypełniono drewnem), umożliwiły ofensywę własnym wojskom pancernym w kierunku Gdańska. W powojennym Słupsku, most ten nazywano najczęściej mostem przy straży pożarnej lub też mostem przy Zamku. Dlatego też, we wrześniu 2000 roku, słupscy radni ostatecznie usankcjonowali nazwę Mostu Zamkowego, jako oficjalnie obowiązującą.

Most został poddany gruntownemu remontowi na przełomie 2008-2009




Mosty na Młynówce
Za Mostem Zamkowym kanał młyński łączy się ponowne z Słupią. Na Młynówce znajdują się trzy niewielkie mosty. Pierwszy z nich w Parku Kultury i Wypoczynku, nazywany był przed wojną Mostem Drewnianym (stanowił przedłużenie ówczesnej ulicy Drewnianej). Dzisiaj jest to niewielki, pieszo-rowerowy, żelbetonowy most o konstrukcji łukowej.
  
Następnym mostem jest równoległy (przez obydwa mosty biegnie ulica Zamkowa) do Mostu Zamkowego, płaski, jednoprzęsłowy, żelbetowy Most Bonawentury Jegierskiego.
 
Ostatnim mostem na Młynówce jest wyłączony obecnie z ruchu kołowego, niewielki, pieszy, betonowy most przy Młynie Zamkowym.
 
Jego drewniany pierwowzór zbudowany został w 1811 roku. Prawdopodobnie w tym samym roku, powstał mały, drewniany mostek.
 

Most Kowalski
Od czasów średniowiecza miał taką samą nazwę, jak stojąca przed nim brama miejska, zwana Brama Kowalską. Drewniany most istniał przez kilkaset lat, podlegając w tym czasie częstym remontom i modyfikacjom. Na początku XIX wieku, był pięcioprzęsłowym, szerokim, płaskim, miejskim mostem. Kiedy w drugiej połowie XIX wieku, dokonano przebudowy drewnianego mostu na murowany - słupscy mieszczanie, ochoczo przemianowali go na Most Kamienny. Pełnił swoją funkcję w ruchu miejskim przez blisko 80 lat. W dniu 8 marca 1945 roku, został podminowany i wysadzony przez wycofujące się ze Słupska wojska niemieckie. Po II wojnie światowej most został odbudowany (trójprzęsłowy, betonowy most drogowy) i grudniu 1947 roku został oddany do użytku ruchu miejskiego oraz pieszych. Przez ponad pięćdziesiąt lat był mostem bezimiennym, choć Słupszczanie zwykli określać go mostem przy Starostwie lub też mostem koło sądu. Kiedy w roku 2000, między styczniem a sierpniem most został zamknięty dla ruchu miejskiego, miasto doznało komunikacyjnego wstrząsu, którego nie dało się pominąć w lokalnych mediach. Przy okazji tej, okazało się, że większość słupskich mostów jest bezimienna. Komitet zawiązany przez słupskich dziennikarzy i radnych, ogłosił konkurs "Nazywamy mosty", którego finał okazał się dla starych, historycznych nazw mostów bardzo łaskawy. Po wykonaniu remontu generalnego, w trakcie wrześniowych obchodów milenijnych miasta, uroczyście powrócono do dawnej nazwy Mostu Kowalskiego.

 

Most Kaszubski
Niemiecka nazwa mostu znajdującego się przy ulicy Kilińskiego, posiada ciekawą historię. Na początku XIX wieku tereny i okolice dzisiejszego mostu były pastwiskami dla koni słupskiego regimentu huzarów. Kiedy w 1849 roku zbudowano tutaj most na Słupi, nazwano go Mostem Prezydenta. Ewald von Frische, prezydent Rejencji Koszalińskiej łożył wówczas spore sumy na modernizację słupskich, miejskich dróg. Sprytni, mieszczanie najpierw nadali Ewaldowi honorowe obywatelstwo Słupska, później zaś, gdy w dalszym ciągu wydatkował spore kwoty na budowę ulic z kamiennej, granitowej kostki - w 1851 roku, nazwano jego imieniem najpierw ulicę, a później także leżący przy niej most. Wraz z mostem, równolegle budowano, prawie cała dzielnica - teren dzisiejszej Szkoły Policji, ulicy Kaszubskiej i Partyzantów. O tym, kim był wcześniejszy dobroczyńca - w Słupsku zapomniano dość szybko. Kiedy bowiem w 1933 roku przemianowano biegnącą mostem ulicę Presidentenstrasse na Hindenburgstrasse - słupscy oficjale uznali, że most należy także do feldmarszałka. W dniu 8 marca 1945 roku, most został wysadzony, odbudowano go w latach powojennych, zaś nazwa Most Kaszubski oficjalnie została nadana w wrześniu 2000 roku. Jest to trójprzęsłowy, betonowy most drogowy, wyposażony tradycyjnie w żelbetonowe izbice osadzone na dwóch filarach.
 

Most Dziewic
Most przy ulicy Kościuszki, został oddany do użytku około 1926 roku. Most zawdzięcza swoją nazwę zakonnicom z klasztoru norbertanek, które przed laty na obecnej ul. Kościuszki miały jedną z wielu swoich posiadłości. Stara nazwa funkcjonowała jeszcze w latach 50-tych a później o niej zapomniano. Nazwę "Most Dziewic" przywrócono we wrześniu 2000 roku. Jest to (podobnie jak poprzednie mosty drogowe) płaski most betonowy, o trzech przęsłach osadzonych na dwóch filarach. Tuż za mostem znajduje się Stawek Łabędzi, który od Słupi oddziela jedynie wysoka grobla, zwieńczona spacerowym ciągiem pieszo-rowerowym. W roku 2004 most został okresowo wyłączony z ruchu drogowego, poddano go gruntownemu remontowi a jego przęsła nieznacznie podwyższono.
  

Most Łabędzi
Most na Słupi znajdujący się w okolicy stawku miejskiego na ulicy Orzeszkowej, zbudowany został około 1930 roku. Jest to most o konstrukcji całkowicie stalowej, jednoprzęsłowy o belkach łukowych z stalowym poszyciem trapu. Nazwa "Most Łabędzi" funkcjonuje od września 2000 roku.
  

Most Kolejowy
Most dla kolei normalnotorowej został wybudowany około 1870 roku. Powodem jego powstania była budowa linii kolejowej Szczecin ÷ Gdańsk. Drugi z mostów, dla kolejki wąskotorowej Słupskich Kolei Powiatowych; Słupsk ÷ Kępno Słupskie ÷ Żelkowo ÷ Dargoleza został zbudowany kilka lat później. Linia Słupsk ÷ Dargoleza została oddana do użytku w dniu 14 sierpnia 1897 roku. Zaś po I wojnie światowej, została przebudowana na linię normalnotorową. W 1945 roku tor rozebrano. Mosty posiadają konstrukcję żelbetonową, o pięciu przęsłach i czterech filarach, są typowymi mostami kolejowymi.

   

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz